امامزاده محمد شلمبه دماوند
برگرفته از كتاب آثار تاريخي دماوند-اثر ناصر پازوكي طرودي
امامزاده شلمبه در مجاروت جاده آُسفالته تهران – فيروزكوه، بعد از شهر گيلاوندو پل شلمبه و در سمت چپ جاده و در 35 درجه و 40 دقيقه و 45.9 ثانيه عرض جغرافيايي و 52 درجه و 02 دقيقه و 44.3 ثانيه طول جغرافيايي و در ارتفاع 1870 متر از سطح دريا واقع شده است.
امامزاده شلمبه شامل دو قسمت عمده مي باشد:
- بناي اصلي و قديمي: بناي اصلي امامزاده شامل مقبره اي است كه بصورت برج هشت ضلعي بوده و در شش ضلع آن طاق نماهايي با قوس جناغي ايجاد كرده اند. ضلع غربي مقبره به اتاق كوچكي راه مي يابد كه به احتمال قريب به يقين نمازخانه مجاور امامزاده بوده و ضلع شرقي بنا نيز به اتاق مستطيل شكل كوچكي راه مي يابد كه بنظر مي رسد چله خانه امامزاده باشد.
بر بالاي مقبره اصلي گنبد دو پوشه اي قراردارد كه بصورت رك ساخته شده و از بيرون با ملات سيمان سفيد و كليه سطوح فضاهاي داخلي با گچ اندود شده است. مصالح بناي اصلي از سنگ لاشه و ملات ساروج ساخته شده و در مجموع بناي اصلي امامزاده تركيب بسيار موزون و زيبايي دارد.
- بناي الحاقي : بناي الحاقي شامل اطاق L شكلي مي باشد كه تمامي ضلع جنوبي و غربي بناي اصلي را دربرگرفته و در سالهاي اخير با مصالح جديد نظير سيمان و آجر ساخته شده و نماي بيروني آن سنگ كاري بوده ونماي داخلي آن با گچ اندود شده است. ورودي امامزاده در ضلع غربي آن قرار دارد و در داخل فضاي الحاقي، همچنان برخي از اموات اهالي اطراف رادفن مي نمايند. پيرامون بنا و چهار طرف آن قبرستان عمومي شهر گيلاوند است كه اين امر موجب رونق امامزاده نيز شده، بگونه اي كه عصر هر پنجشنبه محل مملو از جمعيت مي باشد.
با توجه به تركيب و سبك معماري و نوع قوسهاي بناي اصلي امامزاده محمد شلمبه مي توان قدمت آنرا قرون 6 يا 7 تعيين كرد.