امامزاده محمد محله جيلارد دماوند

برگرفته از كتاب آثار تاريخي دماوند-اثر ناصر پازوكي طرودي

در ضلع شمال غرب محله جيلارد دماوند  و در غرب و كنار جاده آسفالته گيلاوند – دماوند و بر بالاي يكي از يالهاي ارتفاعات شمال غرب كه جاده از پايين آن مي گذرد و در موقعيت جغرافيايي 35 درجه و 41 دقيقه و 41.9 ثانيه عرض جغرافيايي و 52 درجه و 02 دقيقه و 41.8 ثانيه طول جغرافيايي و در ارتفاع 1960 متر از سطح دريا و كنار قبرستان جديد روستا، بناي جديد الاحداثي وجود دارد كه به بناي امامزاده محمد مشهور است.

بناي امامزاده محمد با پلاني هشت ضلعي و متصل به يك فضاي مستطيل شكل بزرگ و يك ايوان كوچك بصورت يك واحد ساختماني بنظر مي رسد و جديد الاحداث مي باشد.مصالح بكار رفته در آن آجر، سيمان، آهن و ملات گچ  است. بناي امامزاده كه در گوشه جنوب شرقي ساختمان ياد شده واقع است داراي در ورودي در ضلع شمالي با يك درب آهني دو لنگه مي باشد. دسترسي به اطاق امامزاده از طريق دو ورودي كه در اضلاع شرقي و شمال غربي ساختمان مذكور ايجاد شده امكانپذير است.در طرفين ورودي امامزاده دو سنگ قبر در بدنه ديوار نصب شده كه تاريخ يكي از آنها 1176 ه ق و ديگري 1263 ه ق مي باشد.اين دو سنگ قبر قديمي ترين سنگ قبرهاي تاريخ دار گورستان مي باشند.نماي داخلي بنا نيز با نقشه هشت ضلعي فاقد هر گونه عنصر تزئيني است. ازره ديوار تا ارتفاع 120 سانتيمتري از سنگ مرمر يكپارچه و قسمتهاي فوقاني آن با اندودي از گچ پوشيده شده است. 4 پنجره آهني در ديوارهاي اضلاع شرقي و جنوبي نور داخل بنا را تامين مي كنند. پوشش گنبدي بنا شبيه به گنبدهاي رك ترك دار است كه با ورقهاي آلومينيوم پولك ماهي پوشيده شده است. قضاهاي واقع در شمال و غرب امامزاده نيز داراي پوششي از شيرواني مي باشند. نماي خارجي بنا نيز با ملات سيمان اندود شده است. از شالوده اصلي و قديمي اين بنا هيچ اثري بجا نمانده به همين دليل نمي توان تاريخ مشخصي براي آن در نظر گرفت. بناي فعلي از نظر هنري و معماري فاقد هر گونه ارزش مي باشد.