امامزاده دو برار ( دو برادر) روستاي مراء دماوند

برگرفته از كتاب آثار تاريخي دماوند-اثر ناصر پازوكي طرودي

در بالاي ضلع غربي روستاي مراء و در سينه كش ارتفاعات غربي آن و در سمت چپ جاده اي كه از گيلاوند به مراء رسيده و از آنجا به خرم ده، كاجان، تميسان و ... منتهي مي شودو بر يكي از يالهاي كشيده شده از غرب به شرق ارتفاعات ياد شده و در 35 درجه و 39 دقيقه و 17.4 ثانيه عرض جغرافيايي و در 52 درجه و 00 دقيقه و 50.6 ثانيه طول جغرافيايي و در ارتفاع 1830 متر از سطح دريا، دو بناي برج مانند مقبره اي در جهت شمال شرق – جنوب غرب و در كنار يكديگر و به فاصله 6 متر از هم قرار دارند كه به امامزاده دو برار مشهور مي باشند.

تركيب كلي ، نحوه ساخت و مصالح بكار رفته شده در احداث بناي اين دو امامزاده، تقريبا يكسان است اما تفاوتهايي نيز در آنها ديده مي شود كه تقريبا ناچيز مي باشد. بناي هر دو امامزاده هشت ضلعي است اما در نماي خارجي اضلاع بناي شرقي، طاقنماهايي ايجاد شده كه بر زيبايي آن افزوده است. ارتفاع بناي امامزاده شرقي و گنبد رك آن از ارتفاع و گنبد بناي امامزاده غربي بلندتر و كشيده تر مي باشد و نماي داخلي امامزاده غربي دايره شكل و نماي داخلي امامزاده شرقي هشت ضلعي است.مصالح بكار رفته در احداث هر دو بنا از سنگ لاشه و ملات گچ و ساروج بوده و نماي داخلي هردو تاي آنها با گچ اندود شده و نماي خارجي آنها بند كشي في مابين سنگها مي باشد.درب ورودي هردوامامزاده به سمت شرق باز مي شود و داراي درهاي دولنگه كوچك چوبي مي باشند.هر دو بنا در دوره هاي مختلف مورد مرمت واقع شده اما متاسفانه در امر مرمت، اصالت و هويت اصلي بنا مورد توجه و دقت قرار نگرفته ولذا آسيبهايي را به آن وارد نموده است.

درداخل بنا و اطراف هردوامامزاده طي ساليان اخير حفاريهاي قاچاق و غيرمجاز فراواني صورت گرفته و اين امر موجب تخريب و آسيب بسيار آن شده است.

در كنار قبر داخل امامزاده شرقي، سه سنگ قبر تاريخي وجوددارد كه به نظر مي رسد از خارج بنا به آنجا منتقل شده باشد و روي آنها نوشته شده:

هذا المرقد المرحوم ظفربن حسن رودباري درتاريخ سنه اربع و تسعيين و الف (1904).
هذا المرقد المرحوم نعيم ابن فاضل متوفي بي تاريخ اربعه و خمسين و الف (1054).
سنگ سوم ظاهرا داراي قدمت بيشتري بوده و اكثر كلمات آن فرسوده شده، درانتهاي آن بادقت فراوان مي توان احتمالا عدد 910 را تشخيص داد.

در محوطه پيرامون امامزاده مي توان قبرستان تاريخي را مشاهده كرد كه تقريبا تمامي گورهاي آن متعلق به دوران اسلامي مي باشد. در سالهاي اخير بر اثر افزايش جمعيت و كمبود فضاي قبرستان بسياري از گورهاي قبلي بر اثر حفر قبور جديد شكافته شده و اموات جديد در داخل آن دفن شده اند. اين امر موجب جابجايي انبوه سنگهاي تاريخي شده كه بنظر مي رسد سه قطعه از آنها به داخل امامزاده منتقل شده است.

در سطح تپه اي كه بناي امامزاده دو برار و قبرستان تاريخي روستا در آن قرار دارند، قطعات سفالهايي از انواع نخودي، قرمز با نقوش سفالهاي دوره سلجوقيان، مغول، تيموري و دوره هاي بعد يافت مي شود كه اين مطلب ضمن تاييد استفاده از اين محل در دوران ياد شده، حكايت از قدمت تاريخي آن نيز د ارد.با توجه به مطلب عنوان شده، قدمت محوطه امامزاده دو برار و قبرستان آنرا قرون اوليه اسلامي و قدمت بناي امامزاده را دوره ايلخاني يا تيموري مي توان تعيين كرد.