نگاهي گذرا به كوه هاي شهرستان دماوند
- نگاهي گذرا به شهرستان دماوند
شهرستان دماوند منطقه اي كوهستاني و سرسبز است كه در دامنه جنوب سلسله جبال البرز و مركزي و در 50 كيلومتري قسمت شمال شرقي استان تهران واقع شده است كه به لحاظ آب و هواي معتدل و سرسبزي، آن را بغ شهر مي گويند.
دماوند از شمال به استان مازندران، از جنوب به گرمسار و ورامين و از شرق به فيروزكوه و از غرب به تهران و لواسانات محدود مي باشد. مساحت اين شهرستان بالغ بر 2800 كيلومتر مربع و ارتفاع متوسط آن از سطح آب هاي آزاد 2000 متر و از نظر موقعيت جغرافيايي بين 35/40 درجه در عرض شمالي و 50/53 درجه در طول شمالي واقع شده است.
شهرستان دماوند از طبيعتي ديدني و زيبا در مناطق مختلف برخوردار بوده وداراي چشمه سارها و دره هاي سرسبز و باغ هاي حاصلخيز مي باشد كه از عمده ترين مراكز ديدني آن مي توان رشته كوه هاي البرز (قره داغ)، ديارچه تار و هوير، غار رودافشان، چشمه آب معدني، چشمه اعلاء، چشمه تيزآب، پيست آبعلي و كوه هاي مترفع آن را نام برد.
بخش زيادي از شهرستان دماوند كوهستاني است. به طوري كه در شمال شهرستان يكي از رشته كوه هاي سلسله جبال البرز جنوبي همچون ديواري استوار و سربه فلك كشيده از غرب (امامزاده هاشم) به طرف شرق (نمرود و فيروزكوه) به نام رشته كوه هاي قره داغ كه نام محلي آن ماز مي باشد به طور 64 كيلومتر امتداد دارد.
اين رشته كوه ها يكي از بزرگترين خط الراس هاي ايران با 24 قله ي مرتفع مي باشد كه 12 قله ي آن با ارتفاع بيش از 4 هزار متر است و بلندترين آن با ارتفاع 4250 متر با نام مشهور دوبرار شرقي است و از همين رو اين خط الراس را به اين نام ( دوبرار) مي نامند.
اگر بر فراز اين خط الراس صعود نماييد قله دماوند را آن چنان با صلابت و سترگ مشاهده مي كني كه با همه ي سفيدي و يخچالي بودنش همچون دژي استوار گرمي آتشفشان آن را كه هزاران سال خاموش گشته، حس خواهي كرد.قله هاي اين خط الراس از طرف غرب با نام بزم چال با ارتفاع 3500 متر شروع شده و در شرق به آخرين قله به نام كوه آب باريك نمرود فيروزكوه با ارتفاع 3100 متر خاتمه مي يابد.
قله هاي معروف و بلند اين خط الراس از غرب به طرف شرق عبارتند از: چنگيز چال يك (با ارتفاع 4050 متر)، انگمار 1 و 2(با ارتفاع 4150 متر)، دوبرار شرقي (4250 متر) و سوز چال (4150 متر) كه همه ساله تعداد زيادي از گروه هاي كوهنوردي به اين ارتفاعات خصوصا دوبرابر صعود مي نمايند.
در 15 كيلومتري شرق دماوند درجنوب درياچه تار و هوير يكي از كوه هاي دماوند با نام «زرين كوه» با قامت 3850 متر در برابر دوبرار سر تعظيم فرود آورده است. از فراز آن مناظر بسيار زيبا و بديعي جلوه گر مي باشد. نماي بسيار زيبا و جذاب قله دماوند از وراي خط الراس باشكوه دو برار و ديدن دو درياچه تار و هوير در زير ديوار هولناك شمالي زرين كوه مناظري است كه مدتي ديدگان هر بيننده اي را به خود مشغول مي سازد.
قله زرين مكان مناسبي براي شناسايي مسيرها و بررسي قلل خط الراس 64 كيلومتري قره داغ (ماز) است. اين كوه ها با تكه برف هاي زمستاني كه روي گرده ها و يالهاي خود دارند، جلوه ويژه اي به مناظر اطراف بخشيده اند. اگر به جنوب زرين كوه بنگريد سرسبزي باغ هاي جابان، سربندان و آبسرد همچون جنگلي مسطح جلوه گر مي باشند. در افق دورتر كوه هاي جنوبي دماوند شامل كوه قوچ (2622 متر)، كوه قره قاچ (2546 متر)، خزك (2587 متر) و ... را مشاهده مي كنيد.
در دامنه جنوب غربي زرين كوه، كوه خاكي (3450 متر)، كوه گنجي (3600 متر) و كوه اشنه در (3050 متر) پيش درآمدهاي صعود به اين قله مي باشند. در صعود غرب به شرق (مسير سركسيل) اين ارتفاعات را يكي پس از ديگري مشاهده خواهيد نمود. با نيم نگاهي به شرق زرين كوه دو كوه به نام هاي سل (3650 متر) و چمنداب (3300 متر) و دره بسيار زيبا و سرسبز دهنار، هوير، يهر، مومج را مشاهده خواهييد كرد.
در غرب شهر دماوند كوهي نزديك و متصل به شهر با نام تل كمر (سركورك آبعلي) با ارتفاع 2800 متر وجود دارد كه از طرف غرب به آبعلي و رودهن و از شمال غربي به پيست آبعلي و از شمال شرقي به چشمه آب معدني معروف به چمشه اعلا متصل است. اين كوه كه غالبا سنگي است يكي از كوه هاي قابل دسترس و مورد استفاده كليه اقشار مختلف مردم وعلاقمندان به طبيعت و كوهنوردي است.
اگر قصد صعود به كوه تل كمر را داشته باشيد پس از گذشتن از يك سوم مسير، نوك قله دماوند كه در غالب اوقات تكه ابري روي آن را پوشانده به شما خوش آمد مي گويد و اگر طي طريق كنيد و به قله برسيد مناظر زيبا و بي نظيري از قله دماوند با تمام قامت، رشته كوه هاي البرز (ماز) از امامزاده هاشم تا دو برار و سوزچال با صلابت هر چه بيشتر و كوه هاي دامنه اين رشته جبال را همراه با زيبايي شهر دماوند مشاهده خواهيد كرد.
اگر به غريب نگاهي بيندازيد با كمي كاوش و كنجكاوي يكي ديگر از كوه هاي رشته جبال البرز يعني «توچال» را كه گاها در دود و دم و هواي آلوده تهران در حال محو شدن است را خواهيد ديد.
قابل ذكر است كه در دامنه جنوبي اين كوه در سال 82 توسط هيئت كوهنوردي دماوند ديواره اي به طول 30 متر با رول كوبي دو مسير ايجاد گرديده است كه كلاس هاي آموزش سنگ نوردي بر روي اين ديواره صورت مي گيرد.
هيأت كوهنوردي شهرستان دماوند