چشمه اعلا
سرچشمه
چشمه اعلا فاصلهٔ چهار كيلومتري شمال شهر دماوند و در فاصلهٔ حدود هفتاد كيلومتري شمال شرقي تهران است. دربارهٔ چشمه‌هاي آبي مناطق مختلف گمانه زني‌هاي فراواني وجود دارد، اما چيزي كه مشخص است، آب چشمه اعلا، از باران و برف ساليانه كه به خاك نفوذ مي‌كنند، مي‌جوشد. برف‌هاي روي قلهٔ دماوند مسيري بسيار طولاني را از ميان لايه‌هاي مختلف در داخل كوه طي مي‌كنند تا به مخزني در دل كوه برسند. چشمه اعلا دماوند تا كنون از آسيب موجودات زنده در امان مانده‌است. چشمه اعلا با دو مظهر مشخص در شمال شهر دماوند و جنوب ارتفاعات دماوند واقع است. اطراف چشمه پوشيده شده از رسوبات آبرفتي دوران چهارم زمين شناسي و آهك‌هاي سخت دولومينت است. مظهر چشمه در مجاورت همين آب معدني طبيعي از رشته آب‌هاي بيكربناته كلسيك سبك سرد و خوراكي است. [۱]
منطقه چشمه اعلا
منطقه گردشگري چشمه اعلا از تفرجگاه‌هاي حاشيهٔ پايتخت است و در فاصله حدود ۴۵ كيلومتري شرق تهران و در ۴ كيلومتري شهر دماوند قرار دارد. منطقه‌ٔ ييلاقي چشمه اعلا با آب و هواي دلپذير و خنك در ايام فراغت و تابستان پذيراي هزاران گردشگر است. روستاي چشمه اعلا جزو دهستان حومهٔ بخش مركزي شهرستان دماوند است و راه فرعي ماشين رو به دماوند دارد. آب و هواي چشمه اعلا كوهستاني و سردسير است و سكنهٔ اصلي آن حدود ۱۵۲ تن هستند. محصولات اصلي چشمه اعلا شامل، قيسي. گيلاس .زردآلو . سيب . گردو. آلبالو. و عسل است.[۲]
آب معدني دماوند
در سال ۱۳۵۲ شركت " پريه " فرانسه پس از بررسي چشمه‌هاي معدني در
ايران، چشمه اعلا را با توجه به خصوصيات مناسب آب آن تاييد و براي اولين بار در ايران اقدام به احداث كارخانه بسته يندي آب نمود. متاسفانه اين مسئله از سوي ساكنين مكررا اعلام شده است: (( آبي كه از سوي اين كارخانه بسته بندي ميشود همان آب چشمه اعلا نميباشد)) اين كارخانه در فاصله 200 متري چشمه اعلا، چاه عميقي را حفاري كرده و تمامي بطري هاي آب اين كارخانه ازآب آن چاه پر ميشود
[۳]
آب چشمه اعلا و فشار خون
نتايج يك بررسي نشان مي‌دهد كه آب معدني چشمه اعلا دماوند، تاثير معني دار خود را بر كاهش فشار خون در مبتلايان به پرفشاري خون با تاثير بر ميزان كاتيون‌هاي كلسيم، منيزيم، پتاسيم و سديم نشان داده كه اين تاثير مي‌تواند خطر ابتلا به بيماري‌هاي قلبي عروقي را كاهش دهد. [۴]
منابع:
1. هفته نامه پيك سبز
2. شركت سرمايه‌گذاري ميراث فرهنگي و گردشگري ايران
3. آب معدني دماوند
4. سايت آفتاب
چشمه اعلا
چشمه اعلا با موقعيت جغرافيايي ً6/32 َ3 ْ35 طول شرقى و ً4/48 َ44 ْ35 عرض شمالى ، در فاصله حدود 45 كيلومترى شرق تهران و 4 كيلومترى شمال شهرستان دماوند قرار دارد. مظهر اين چشمه در سنگهاى آهكى متعلق به سازند مبارك واقع شده است (شكل 1). اين چشمه از نوع چشمه هاى تكتونيكى مى باشد. آب چشمه اعلا در رديف آبهاى سرد (Subthermal) و تيپ (Type) آن بيكربناته كلسيك است (شكل 2).
آمار خصوصيات فيزيكوشيميايى چشمه اعلا در جدول 3 آورده شده است.
شكل 1 _ تصوير مظهر چشمه اعلا
شكل 2 – كيفيت آب چشمه اعلا بر روى نمودار پايپر (Piper)
