سيماي بخش كشاورزي شهرستان دماوند
شهرستان دماوند در 45 كيلومتري شرق تهران و در مختصات جغرافيايي 20 35 تا 55 35 عرض شمالي و 53 51 تا 51 53 طول شرقي قرار گرفته است. وسعت شهرستان 47/ 1759 كيلومتر مربع است كه از شمال به شهرستان آمل و از غرب به منطقه لواسانات و از شرق به شهرستان فيروزكوه و از جنوب و جنوب غربي به اراضي نسبتا مرتفع شهرستان گرمسار و ايوانكي محدود مي شود.
اراضي شهرستان از لحاظ توپوگرافي حد واسط ارتفاعات كوهستاني و مرتفع بالاي 3000 متري از سطح دريا و مناطق دشتي و مياني 2000 متري از سطح دريا و تپه مأهوري و نيمه مرتفع و جنوبي كه به ارتفاع 1500 متر از سطح دريا ميرسد محدود ميشود.
نتايج بهدستآمده از مطالعه بارش در شهرستان دماوند، توزيع غيريكنواخت بارندگيهاي ماهانه و فصلي آن را نشان ميدهد.
همچنين ميزان بارش به علت كوهستاني بودن منطقه به طور يكسان نميباشد؛ به طور كلي متوسط بارندگي ساليانه شهرستان 320 ميليمتر و در ارتفاعات 400 ميليمتر در سال است ازنقطه نظر درجه حرارت سردترين ماه سال به دي ماه با ميانگين حدود 1- درجه سانتيگراد و حداقل 1/5- درجه سانتيگراد و گرمترين ماه سال به تير ماه با ميانگين 9/25 و حداكثر 3/32 درجه سانتيگراد تعلق دارد.
اين شهرستان از 2 بخش مركزي و رودهن تشكيل گرديده كه جمعاً داراي 5 دهستان به شرح ذيل ميباشد:
1- دهستان جمع آبرود بهمركزيت آب سرد و در برداشتن 30 روستا در تابعيت بخش مركزي
2- دهستان ابر شيوه با مركزيت سربندان و در برداشتن 20 روستا در تابعيت بخش مركزي
3- دهستان تاررود بهمركزيت مراء و در برداشتن 17 روستا در تابعيت بخش مركزي
4- دهستان آبعلي و در برداشتن 18 روستا در تابعيت بخش رودهن
5- دهستان مهرآباد بهمركزيت مهرآباد و در برداشتن 7 روستا در تابعيت بخش رودهن
تعداد كل آباديها 111 آبادي با 92 روستا بالاي 20 نفر جمعيت ميباشد.
تنوع اقليمي سبب تنوع محصولات بخش كشاورزي گرديده كه به طور خلاصه وضعيت كشاورزي شهرستان به شرح جداول ذيل ميباشد:
الف) بخش باغباني
رديف
|
نام محصول
|
سطح زير كشت (هكتار)
|
متوسط توليد (تن)
|
ميزان توليد سالانه (تن)
|
1
|
سيب درختي
|
7000
|
30
|
170000
|
2
|
گلابي
|
62
|
16
|
992
|
3
|
آلبالو و گيلاس
|
601
|
5
|
3005
|
4
|
گوجه و آلو
|
45
|
6
|
270
|
5
|
هلو و شليل
|
797
|
18
|
14346
|
6
|
گردو
|
550
|
3
|
1650
|
7
|
زردآلو و قيسي
|
287
|
14
|
4018
|
8
|
انار
|
116
|
30
|
3480
|
9
|
انگور
|
30
|
3
|
90
|
10
|
به
|
28
|
10
|
280
|
11
|
محصولات گلخانهاي (صيفي)
|
5/8
|
200
|
1700
|
12
|
گل (شاخه بريده)
|
170
|
250000 شاخه
|
42500000 شاخه
|
13
|
زعفران
|
6
|
00125/0
|
0075/
|
- آمار سطح زير كشت و توليد در هكتار
ميزان سطح زير كشت داراي سيستم آبياري قطرهاي 4200 هكتار ميباشد.
ميزان صادرات محصولات باغي: شامل سيب درختي 35000 تن، انار 850 ، برگه قيسي 300 تن، مغز گردو 200تن، گل شاخه بريده 30 ميليون شاخه
ارزش ريالي محصولات توليدي بالغ بر 1040 ميليارد ريال (بر اساس نرخ سال 1386). آورده ارزشي محصولات صادراتي نيز حدود 40 ميليون دلار مي باشد.
با توجه به شرايط اقليمي خاص شهرستان امكان تنوع محصولات باغي حتي تنوع ارقام يك گونه نيز فراهم بوده كه نمود بارز آن را در باغات سيب قابل مشاهده بوده بطوريكه انواع ارقام سيب بر روي پايه هاي مالينگ (106 mm - 111 mm - 9 m- 27 m – 26 m – 7m) بطور مثال جاناگلد، پرايم رز، استاركينگ، دالبار استيول، فوجي، انواع گالا، انواع سيب گلاب و ... موجود مي باشد. از خصوصيات باغات تجاري سيب شهرستان كاشت متراكم با تراكم 1660 اصله ده تا 6000 اصله در هكتار بوده كه ميانگين عملكرد آن از سال سوم به بعد بالاي 30 تن در هكتار ميباشد. ركورد برداشت اين باغات تا 135 تن در هكتار در سال ششم برآورد گرديده است. از ساير مزاياي احداث باغات پايه مالينگ ميتوان به كوچك بودن اندازه درختان، كم هزينه تربودن مراحل كاشت، داشت و برداشت، يكنواخت و بازار پسند بودن ميوه توليدي، امكان برداشت مكانيزه، حفظ كيفيت و انبارداري بهتر محصول توليدي، سريع به باردهي اقتصادي رسيدن، امكان تغيير ارقام در كوتاهترين زمان ممكن و … اشاره نمود. لذا توسعه باغات ارقام پايه كوتاه از راهبردهاي اساسي بخش كشاورزي شهرستان ميباشد.
جهت استفاده بهينه از منابع موجود و افزايش توليد در واحد سطح گسترش و تبديل باغات قديم درجه 2 و 3 به باغات مكانيزه پايه مالينگ در اولويتهاي مورد نظر ميباشد.
از ساير محصولات باغي منطقه ميتوان به گلهاي شاخه بريده (ليليوم، گلايول، داودي، رز و زنبق)، انار، گردو، زردآلو، قيسي و ... اشاره نمود.
لازم به يادآوري است به منظور بهبود بهرهوري منابع آبي و توسعه سيستمهاي آبياري تحت فشار تاكنون 5000 هكتار از باغات شهرستان تحت پوشش اين طرح قرار گرفته است؛ در روشهاي قديمي آبياري به ازاي هر هكتار 15-12 هزارمتر مكعب در سال آب مورد نياز بوده در صورتي كه با آبياري قطرهاي اين ميزان به 8-6 هزار مترمكعب در سال كاهش مييابد.
از موانع مشكلات بخش باغباني عدم توسعه كافي ظرفيتهاي سردخانه اي است به طوري كه تاكنون حدود 30 هزارتن ظرفيت قابل بهرهبرداري جهت ذخيرهسازي سيب در نظر گرفته شده است و ده هزارتن ديگر نيز در حال احداث و راهاندازي ميباشد و حدود هفتادهزار تن ديگر به ساير نقاط كشور ازجمله سردخانههاي كرج و شمال حمل و نگهداري ميگردد (حدود يكصد هزار تن محصول سيب درختي در سرد خانهها و بقيه براي تازه خوري به بازار عرضه ميگردد).
ب ) بخش زراعت
شرايط اقليمي و نوع خاك و ساير عوامل مستعد ديگر سيبزميني را به عنوان يكي از مهمترين محصولات زراعي شهرستان معرفي نموده است.
از ديگر محصولات زراعي انواع صيفي جات، گندم ونباتات علوفه اي نيز در سطح نسبتا وسيعي كشت وعرضه مي گردد.براساس آمارها ميزان عملكرد سيب زميني در هر هكتار حدود 29 تن برآورد گرديده كه ركورد 85 تن در هكتار نيز به عنوان نمونه گزارش شده است.از مشكلات عمده كشت سيب زميني كمبود بذر مرغوب و عدم كشت مكانيزه آن بوده و لازم است تدابير و برنامه هاي جدي جهت توسعه مكانيزاسيون و توليد بذر گواهي شده و سالم در دستور كار قرار گيرد.
آمار سطح زير كشت و توليد محصولات زراعي (متوسط برداشت 7/16 تن در هكتار در سال)
رديف
|
نام محصول
|
سطح (هكتار)
|
توليد (تن)
|
1
|
گندم
|
1000 ديم - 600 آبي
|
3120
|
2
|
سيب زميني
|
1800
|
52200
|
3
|
آفتابگردان
|
20
|
50
|
4
|
جو
|
35 ديم – 10 آبي
|
378
|
5
|
يونجه
|
50 ديم – 300 آبي
|
3250
|
6
|
حبوبات
|
60
|
144
|
7
|
گوجه فرنگي
|
85
|
2210
|
8
|
خيار
|
450
|
13500
|
9
|
كدو
|
300
|
9000
|
10
|
عدس ديم
|
30
|
12
|
11
|
نخود ديم
|
90
|
45
|
12
|
اسپرس
|
15
|
60
|
جمع
|
4955
|
83969
|
با عنايت به خرد شدن اراضي و كمبود آب و شرايط مستعد اقليمي و ارزش افزوده توليد و پرورش گل و محصولات گلخانهاي ؛ توسعه واحدهاي گلخانهاي به روش هيدروپونيك از راهبردهاي اساسي و استراتژيك بوده و بايستي در سرلوحه برنامهها قرار گيرد.
- عمليات به زراعي در افزايش توليد محصولات زراعي
از جمله عواملي كه در افزايش كمي و كيفي محصولات زراعي نقش مؤثري دارد انجام صحيح عمليات بهزراعي ميباشد. بهطوريكه در مزارع سيبزميني استفاده از دستگاه غده كار به جايي كشت به روش سنتي كه علاوه بر هزينه كمتر و سرعت انجام كار باعث افزايش محصول به مقدار 5 تا 10 درصد در هكتار ميشود.
در سال زراعي 85-86 درسطح 200 تا 150 هكتار در مناطق آب سرد و چنارشرق دستگاه فوق مورد استفاده قرار گرفته است.
به منظور توليد محصول سال و ارگانيك به جاي استفاده از كود شيميايي از كودهاي ريز مغذي و بيولوژيكي به صورت محلول پاشي ترويج و توصيه ميگردد.
1) بخش امور دام و آبزيان:
شرايط توپوگرافي و تنوع اقليمي و مراتع مستعدي شهرستان امكان توسعه صنعت دامپروري را مهيا نموده است. لذا احداث و توسعه واحدهاي دامپروري به شكل صنعتي و پرورش طيور و زنبور عسل و آبزيان از اولويتهاي اساسي بخش دامپروري شهرستان ميباشد.
آمار ميزان توليد دام و آبزيان
رديف
|
نوع
|
تعداد توليد كنندگان
|
تعداد واحد
( راس، قطعه، كلني)
|
ميزان توليد سالانه
(تن)
|
ملاحظات
|
1
|
زنبور عسل
|
186
|
27245
|
408
|
|
2
|
دام سبك (گوسفند و بز)
|
720
|
4000
|
1200
|
|
3
|
دام سنگين (گاو شيري)
|
135
|
6000
|
55 روزانه – 49500 سالانه
|
|
4
|
دام سنگين ( گوساله پرواري)
|
221
|
12000
|
3600
|
|
5
|
طيور ( مرغ گوشتي)
|
60
|
1200000 × 4 دوره
|
10560
|
|
6
|
طيور (مرغ تخمگذار)
|
3
|
3 واحد + 1 واحد در حال تاسيس
|
2000
|
|
7
|
طيور ( مرغ مادر گوشتي)
|
4
|
4 واحد
|
147400 قطعه
|
|
8
|
شيلات (قرل آلا در استخر دو منظوره)
|
12
|
12 واحد ( 260000 قطعه)
|
60
|
|
9
|
شيلات ( پرورش قزل آلا – سيستم مدار بسته)
|
1
|
1 واحد (100000 قطعه)
|
35
|
|
10
|
شيلات ( سيستم باز)
|
1
|
1 واحد (1000000 قطعه)
|
300
|
در حال گسترش و دستيابي به رقم 1000 تن در سال
|
توضيحات:
1- تعداد 42 واحد دامداري سنتي نيز داراي پروانه تأسيس ميباشند كه سي درصد آنها در حال احداث بوده و مراحل آماده سازي را طي ميكنند.
2-از مرغداري هاي ذكر شده تعداد 3 واحد تخمگذار ( 12600+ 50000 + 45000)، يك واحد مادر گوشتي (32246 )، يك واحد جوجهكشي مادر گوشتي (16000) و مابقي نيمچه گوشتي ميباشند. همچنين تعداد 12 واحد مرغداري گوشتي داراي پروانه مشترك بوده و تعداد 8 نيز بدون مجوز مشغول به توليد ميباشند.
تعداد 20 واحد نيمچه گوشتي، 1 واحد مادر گوشتي، 1 واحد تخمگذار، 1 واحد بوقلمون مادر، 1 واحد بوقلمون گوشتي، 1 واحد اردك گوشتي، 1 واحد شترمرغ مولد ، 1 واحد شترمرغ گوشتي و يك واحد قرقاول نيز داراي پروانه تأسيس ميباشند.
ب) ظرفيتهاي توليدي پرورش دام و آبزيان
اين شهرستان به دليل دارا بودن مراتع وسيع استعداد بالايي در پرورش گوسفند و بز دارد اما به دليل كمبود زمين جهت كشت علوفه در دامداريهاي صنعتي پرواري و شيري با مشكلات تأمين علوفه مواجه ميباشد.
در بخش مرغداري طي سالهاي اخير با افزايش توليد مواجه بوده و اين روند ادامه دارد.
در بخش پرورش طيور و آبزيان با توجه به شرايط مستعد منطقه امكان توسعه واحدهاي جديد مهيا ميباشد.
در بخش توليد ماهيان سرد آبي واحد سيصد تني پرورش ماهي قزلآلا در رودافشان يكي از بزرگترين واحدهاي كشور بوده و توسعه و تجهيز واحد مذكور و دستيابي به ظرفيت يك هزارتن؛ واحد مزبور را به عنوان بزرگترين واحد پرورش ماهي قزلآلا در كشور درخواهد آورد.
- نام پروژههاي در دست اجرا
برنامه امور دام در شهرستان فعال نمودن واحدهاي غير فعال و همچنين جابجايي دامداري هاي سنتي و صنعتي در محدوده شهري به مناطق مستعد ميباشد. همچنين در بعد فني بهسازي واحدهاي كوچك روستايي و اصلاح نژاد دام هاي روستايي است كه در اين راستا قرارداد تلقيح و اصلاح نژاد تعداد 299 رأس گاو شيري و 1200 رأس گوسفند با بخش خصوصي منعقد گرديده است.
- وضعيت و شرايط مراتع شهرستان
وسعت مراتع شهرستان حدود 150000 هكتار ميباشد. از ميزان فوق 84/36779 هكتار مراتع متوسط با توليد 9/240كيلوگرم علوفه در هر هكتار و 62/96297 هكتار مراتع فقير با توليد 4/103 كيلوگرم در هر هكتار و ميزان 54/16932 هكتار مراتع خيلي فقير با توليد 5/85 كيلوگرم در هكتار را شامل ميشود.
ظرفيت چراي مراتع برحسب واحد دامي در ماه (A.U.M) برابر با 49/ 334350 واحد دامي را شامل ميشود. ارزش توليد علوفه مراتع شهرستان بر اساس نرخ متوسط سال 86 حدود 5 ميليارد تومان در سال برآورد ميگردد. البته ارزش اكولوژيكي وارزش اكوتوريسمي و گياهان دارويي و ساير موارد آن در محاسبه فوق برآورد نگرديده است.
جدول وسعت و تراكم و وضعيت مراتع در حوزه دماوند
وضعيت
|
سطح ha
|
درصد سطح هر يك از وضعيت ها نسبت به سطح
|
توليد متوسط هر ha ( kg)
|
توليد كل علوفه خشك (تن)
|
درصد توليد
هر يك از وضعيت
|
متوسط
|
59/20191
|
7/32
|
9/240
|
7/4864
|
37/54
|
فقير
|
98/30086
|
7/48
|
4/103
|
8/3109
|
76/34
|
خيلي فقير
|
5/11504
|
6/18
|
5/85
|
2/972
|
87/10
|
جمع
|
92/61782
|
100
|
|
|
100
|
ظرفيت بالفعل مراتع اين حوزه بر حسب واحد دامي در ماه (A.U.M) برابر 2/169542 واحد مي باشد.
جدول مشخصات توليد علوفه گياهي مرتعي در سرشاخه هاي حبله رود
كد واحد
|
وضعيت
|
مساحت ha
|
كل ظرفيت چرايي
A.U.M
|
كل توليد
قابل بهره برداري
|
كل توليد قابل برداشت
|
1-1-2
|
فقير +
|
84/19064
|
72/20129
|
15/5855
|
24/1038
|
2-1-2
|
فقير-
|
78/11088
|
05/9461
|
56/2522
|
03/479
|
1-2-2
|
فقير
|
11/1740
|
98/19092
|
12/5502
|
14/975
|
2-2-2
|
فقير
|
44/14099
|
17/15924
|
18/3472
|
02/815
|
3-2
|
خيلي فقير
|
39/8641
|
79/9352
|
22/1985
|
63/479
|
1-5-4
|
متوسط -
|
81/23078
|
15/56221
|
27/16954
|
08/2926
|
2-5-4
|
فقير+
|
64/10893
|
52/16746
|
34/4167
|
01/855
|
6-4
|
فقير
|
62/16086
|
91/17880
|
42/3427
|
83/913
|
وادان با توجه به وسعت حدود 175هزار هكتار شهرستان و موقعيت طبيعي ويژه و اشتغال حدود 14 هزار خانواده در بخش كشاورزي حداقل حدود 60 تا 70 درصد از جمعيت 98 هزار نفري شهرستان وابسته به اين بخش ميباشند. بنابراين هويت و ماهيت اين شهرستان وابسته به كشاورزي ميباشد. ظرفيتهاي نهفته بخش كشاورزي ايجاب مينمايد كه با حفظ مناسبات توليدي موجود و مطالعه امكانسنجي توسعه آن با اولويت بخش كشاورزي و صنعت وابسته به آن امكان بالفعل نمودن آن را امري اجتنابناپذير نموده است.
با توجه به آمار حدود 3993190 تن توليدات كشاورزي استان تهران بود توليد بالغ بر 305 هزار تن محصولات كشاورزي شهرستان نمايانگر سهم 7 درصدي مي باشد.
10 در بخش توليد ميوه با توجه به كيفيت و سطح گسترده توليد سيب به صورت تجاري يكي از بزرگترين كانونهاي توليد در دماوند قرار دارد؛ كيفيت و تنوع ارقام سيب در منطقه جابان و سربندان در كشور و در دنيا بي نظير است.
در بخش ظرفيت هاي سردخانه اي تاكنون حدود 30 هزار تن ظرفيت قابل بهره برداري راه اندازي شده است و با توجه به ميزان توليد حداقل اين ظرفيت بايستي تا حدود يكصد هزار تن افزايش يابد.
براساس برآوردهاي كارشناسي ضايعات بخش كشاورزي در فرايند توليد و بعد از توليد حدود 40 هزار تن بوده و با پروژه هاي جديد پيش بيني شده در يك دوره زماني 5 ساله اين ضايعات به 20 هزار تن كاهش مي يابد.
اساسي ترين چالش بخش كشاورزي منطقه تغيير كاربري اراضي و كمبود منابع آب مي باشد كه لازم است با هماهنگي همه دستگاه هاي اجرايي شهرستان با دو چالش اصلي فوق مقابله شود و تدابير لازم اتخاذ شود.
مهمترين كانون توليد شهرستان دشت همند آبسرد و سربندان بوده كه به بيشترين تغيير كاربري و كمبود آب دچار مي باشد و تاكنون حدود 25000 حلقه چاه آب غيرمجاز در منطقه حفر گرديده است، با نگرشي به وضعيت منابع آبي دشت هاي فوق ضرورت مديريت منابع آبي و استحصال آبهاي سطحي و انتقال آب از ساير نقاط به اين دشت را امري اجتناب ناپذير جهت حفظ كشاورزي نموده است.
براساس مطالعات انجام شده حجم آب حاصل از بارش سالانه شهرستان حدود 713 ميليون مترمكعب ميباشد (375 ميليون مترمكعب حوزه شرقي و 338 ميليون متر معكب حوزه غربي) كه از اين ميزان سالانه 126 ميليون مترمكعب آن صرف آبياري اراضي كشاورزي مي شود.همچنين سالانه 81/103 ميليون مترمعكب قابل نفوذ به لايه هاي زيرزميني مي باشد( در ارتفاعات مشرف به دشت حدود 57/28 ميليون مترمكعب و نفوذ در دشت حدود 11/19 ميليون مترمكعب و نفوذ از مسيلها و رودخانه ها 01/22 ميليون متر مكعب و نفوذ از شرب و بهداشت 77/1 ميليون مترمكعب و نفوذ از صنعت وساير مصارف 79/0 ميليون مترمكعب و تغذيه مصنوعي حدود يك ميليون مترمكعب).
جريانات خروجي (هرز آب) سالانه 35/21 ميليون مترمكعب و تبخير تعرق سالانه 179 ميليون مترمكعب و تخليه از سفره هاي آب زيرزميني سالانه 81/120 ميليون متر مكعب برآورد شده است.
از ميزان 8/120 ميليون مترمكعب حاصل از تخليه (61/90 ميليون مترمكعب حاصل از تخليه چاهها، 84/16 ميليون مترمكعب حاصل از تخليه چشمه ها، 36/5 ميليون مترمكعب تخليه قنوات و زهكشي از طريق رودخانه ها و مسيل ها 6 ميليون مترمكعب و خروج از طريق آب تحت الارض 2 ميليون مترمكعب)
مجموع مصارف 81/112 ميليون مترمكعب (5/106 ميليون مترمكعب جهت مصارف كشاورزي؛ 8/3 ميليون مترمكعب مصارف شرب و بهداشت و 49/2 ميليون مترمكعب مصارف صنعت).
تراز منفي وافت سفره هاي زيرزميني در دشت سالانه 17 ميليون مترمكعب برآورد گرديده است.
با تأمل به آمارهاي فوق مديريت منابع آبي در دشتهاي مورد نظر بسيار مورد توجه بوده و لازم است هرچه زودتر اعتبارات و طرحهاي اجرايي لازم تهيه و به مرحله اجرا درآيد. با عنايت به اينكه تا 4200 هكتار از اراضي تحت پوشش آبياري تحت فشار قرار گرفته است تاكنون حدود 8/16 ميليون مترمكعب منجر به صرفهجويي گرديده است. لكن به علت توسعه باغات و احداث باغات جديد اين ميزان نيز صرف آبياري باغات جديد ميشود.
با بازنگري به مجوزهاي برداشت آب به ويلاهاي منطقه در اراضي كشاورزي همند كه براساس اطلاعات موجود بيش از 1500 واحد ويلا با مصرف حداقل 25 متر مكعب هر واحد در شبانهروز جمعاً معادل 6/13 ميليون مترمكعب برداشت ميكنند و با منطقي نمودن ميزان آن و استفاده از حق آب قبلي از چاه مركزي حداقل سالانه حدود 7 ميليون مترمكعب از برداشت فعلي بايستي كاسته شود.
در پايان اجراي پروژههاي زير جهت كاهش چالش آب در همند بايستي هر چه سريعتر به مرحله اجرا درآيد.
1- انتقال آب رودخانه تار به دشت همند با هدف تغذيه مصنوعي آب به ميزان 3 ميليون مترمكعب در سال
2- اجراي 2 طرح تغذيه مصنوعي سربندان – جابان با امكان تغذيه 3 ميليون متر مكعب
3-انتقال آب رودخانه دليچايي به دشت سيدآباد و تغذيه سالانه حدود 2 ميليون مترمكعب
4-احداث سدهاي مخزني با امكان استحصال سالانه 10 ميليون مترمكعب از مجموعه جريانات سطحي خروجي در فصل غيركشاورزي كه در اين صورت حجمي معادل 18 ميليون مترمكعب آب در اختيار خواهد بود.
در صورت اجراي موارد فوقالذكر امكان دستيابي به افزايشي معادل 2/37 ميليون مترمكعب آب فراهم و ضمن برطرف ساختن تراز منفي فعلي مخازن زيرزميني شرايط براي توسعه اراضي كشاورزي در سطح 2500 هكتار ديگر ميسر خواهد شد.
- ارزش اقتصادي توليدات كشاورزي شهرستان
ويژگي اكوتوريسمي و اكولوژيكي بخش كشاورزي به حدي شايان توجه و فوقالعاده بوده كه قابل محاسبه نبوده وارزش ريالي و دلاري آن بسيار كلان ميباشد. لذا حفظ محيط زيست و طبيعت و كشاورزي شهرستان من لايزال و غيرقابل تجديد نياز به كي عزم منطقهاي و استاني و ملي دارد.
ارزش توليدات زراعي و باغي و دامي شهرستان در سال 1278092 ميليون ريال ميباشد. ارزش صادرات محصولات كشاورزي نيز حدود 50-30 ميليون دلاردر سال برآورد گرديده است.