فهرست:
1- نام شناسي
2-بناهاي تاريخي
3- نگاهي گذرا به شهر آبعلي
1-نام شناسي
2-بناهاي تاريخي
امامزاده شاه چنار ( هادي و مهدي) روستاي آبعلي دماوند-براي مشاهده اينجا را كليك كنيد.
3- نگاهي گذرا به شهر آبعلي
ايران كشوري خوش آب و هواست. با جاذبه هاي گردشگري فراوان، گردشگري و جذب توريسم يكي از منابع جذب سرمايه در مناطق گردشگري محسوب مي شود و هر منطقه بنابر موقعيت خود مكاني را به اسكان گردشگري اختصاص مي دهد. منطقه آبعلي از نقاط گردشگري و تفريحگاه هاي پايتخت نشنيان محسوب مي شود، شغل بيشتر مردم آبعلي رستوران داري است كه اين نشان دهنده قابليت بالايي پذيرش گردشگري اين منطقه است.
آبعلي محل تولد اسكي نوين و پايه و اساس ورزش اسكي در ايران است.اين مكان ورزشي همه ساله مخصوصا از دي ماه تا اواخر اسفند ميزبان دوستداران ورزش مفرح اسكي مي باشد.همچنين مي توان از خانه هاي قاجاري روستاي مبارك آباد، آستان امامزاده حمزه (ع) ، امامزاده صالح (ع) امامزاده هاشم(ع) ، چشمه هاي آب معدني و كاروانسراي عباسي به عنوان مناطق ديدني ، تاريخي، طبعيعي و گردشگري اين منطقه نام برد.در اين بين 30 تا 40 درصد از بناها و جاذبه هاي گردشگري آبعلي زير نظر وزارت نفت، بنياد مستضعفان و سپاه است.
هتل آبعلي نخستين ساختمان بتني ايران
يكي از بناهاي تاريخي در 45 كيلومتري شرق تهران و بر فراز شهر آبعلي ، ديده مي شود كه به «هتل آبعلي» معروف است. اين هتل نخستين ساختمان بتني ايران است و قدمت آن به سال 1312 مي رسد و در سال 1316 آغاز به كار كرد.طراحي و معماري آن توسط يك روسي و دو آلماني صورت گرفته است.هتل و محوطه آن اولين اقامتگاه با ويژگي مهندسي دو باغ سازي در ايران است.طبق گفته شهردار آبعلي بعد از بسته شدن هتل «آبعلي» در سال 65، هتل «شالوزنه» با مديريت تربيت بدني وجود داشت ولي در حال حاضر تنها سه مركز اقامتي در شهر وجود دارد.با وجود اينكه روزانه 75 تا 100 هزار گردشگر در ايام تعطيل از جاده آبعلي مي گذرند و با وجود بنايي با كاربري هتل ، آبعلي هتل ندارد.اين بنا هم اكنون در اختيار بنياد علوي (وابسته به بنياد مستضعفان انقلاب اسلامي ) است و به همراه فضاي اطراف و مجموعه پارك و ... چند ساختمان ديگر، مجموعه امام خميني (ره) را تشكيل مي دهد.
هتل آبعلي سال 82 در فهرست آثار ملي ايران قرار گرفته و با وجود آنكه از نخستين هتل هاي ساخته شده در ايران است، تاكنون مورد مرمت و بازسازي قرار نگرفته و از زماني كه بنياد مستضعفان اين مكان را تحويل گرفت اجازه ورود عموم مردم را به داخل آن نداده است.اين نهاد هتل را از حالت عمومي خارج و كاربري جديدي رابراي انجام فعاليت هاي فرهنگي و برپايي اردوهاي دانش آموزي در مجموعه امام خميني (ره) تعريف كرده است.اگر زير ساخت ها آماده و تعامل بين ميراث و بنياد علوي به وجود آيد، قطعا بخش خصوصي حاضر به سرمايه گذاري روي اين هتل خواهد بود.اين منطقه نيازمند ايجاد امكانات و زير ساخت هاست. ايجاد شرايط و رايزني با مديران بخش هاي دولتي از ديگر مباحث مهم است و هدف آن است كه اين امكان فراهم شود تا گردشگري بتوانند از مناطق گردشگري تحت نظارت بخش هاي دولتي بازديد كنند.هم اكنون اين بنا با قدمتي حدود 75 سال ، پير و فرسوده نظاره گر آن است كه آيا مديران بنياد علوي، مسوولان شهري و كارشناسان سازمان ميراث فرهنگي مي توانند به تعاملي پويا و پايدار رسيده واين بنا را از خطر نابودي و فرسايش نجات دهند يا همچنان گردشگران بايد ازدور شنواي صداي سكوت و تخريب اين هتل باشند، سكوتي تلخ كه حكايت از بي توجهي مسوولان به ميراثي ملي است.
ديگر بناهاي آبعلي
آستان امامزاده حمزه (ع) با قدمت 900 – 800 ساله ، در فاصله 43 كيلومتري جاده تهران – آمل (هراز) و در شمال روستاي مبارك آباد واقع گرديده است.پلان اين بنا هشت ضلعي است كه روي طاق نماهايي قراردارد.بر بالاي اضلاع هشتگانه و جايي كه هشت به شانزده تبديل مي شود، يزدي بندهاي زيبايي وجود دارد.با توجه به پلان و نوع مواد مورد استفاده در بناي امامزاده حمزه (ع) و مقايسه آن با انواع ديگر ، قدمت بناي مذكور به قرون پنج و شش هجري قمري مي رسد.اقدامات مرمتي جهت استحكام بناي امامزاده حمزه صورت گرفته است كه شامل برداشت انبوه خاك اطراف بنا، ايجادديوار حايل در جبهه شمالي، شرقي وغربي برج، صفه سازي اطراف برج در شعاع دو متر، برداشت اندود قبلي خارج بنا، اندود نمودن بيرون و داخل بنا، آجر فرش نمودن فضاي داخل و ساماندهي محوطه اطراف برج مي شود.همچنين تنظيم روشنايي داخل و خارج بنا از ديگر اقدامات مرمتي است كه در آينده نزديك انجام خواهدگرفت .امامزاده صالح از ديگر امامزاده هاي آبعلي محسوب مي شود كه در سينه كش كوهي در سمت جنوب منطقه جديد الاحداث هزار دشت قراردارد.پلان اين بنا هشت ضلعي است كه درداخل بنا بر بالاي هر ضلع طاقنمايي كه بالاي آن نيم دايره مي باشد، وجوددارد ولي نماي بيروني آن بر اثر مرمت غيراصولي كه در دوره هاي قبل انجام شده مدور به نظر مي رسد .با توجه به نوع معماري و پلان بنا، قدمت آن به دوران ايلخاني و تيموري مي رسد.بناي امامزاده در دامنه شمالي تپه واقع گرديده است .امامزاده اي در سال هاي گذشته در قسمت جنوبي بنا خاك تا ارتفاع تقريبا يك مترونيم بنا رادر خود فرو برده بود از اين رو خاك هاي واقع در جبهه جنوبي بنا جداسازي شد كه اين امر سبب رانش بنا به سمت شمال شده است.زيرسازي و تقويت فونداسيون ب، بتن ريزي داخل بنا، گرفتن شكاف ها و درزهاي موجود « دوخت و دوز» ، ساماندهي محوطه، اندود پوسته داخلي و خارجي بنا پس از بازسازي گنبد ، صفه سازي اطراف بنا، كف سازي داخل حرم با آجر ختايي ، نشانه گذاري و حريم بنا و احداث جاده انحرافي به منطور دسترسي به بقعه از ديگر اقدامات مرمتي است كه صورت گرفته است.خانه هاي قاجاري روستاي مبارك آباد در مركز محله مبارك آباد آبعلي در داخل كوچه باريكي كه تابلو ندارد و در فاصله 60 متري شمال غرب امامزاده صالح قراردارد. اين دو خانه در مجاورت هم هستند و مي توان از آنها به عنوان عناصر ديگر گردشگري آبعلي نام برد. همچنين است كاروانسراي عباسي كه متعلق به دوره صفويه است كه درون خاك مدفون شده و با انجام كاوش آثار آن دوره از دل خاك سر به درخواهد آورد.
چشمه هاي معدني شهر آبعلي
آبعلي داراي سه چشمه معدني است ، چشمه آب معدني در شمال آبعلي در 60 كيلومتري شمال شرقي تهران در كنار بستر رودخانه مبارك آباد از زمين مي جوشد و از جاذبه هاي گردشگري ان مكان محسوب مي شود. همچنين اولين چشمه آب معدني است كهدر سال 1307 پس از آغاز مطالعه آب هاي معدني و گرم در ايران شناسايي شد.عامل تشكيل آن گسله مي باشد كه نشان دهنده مظهر چشمه است.آب چشمه آبعلي از گروه هاي آب هاي بي كربنات كلسيك سرد با ph متمايل به اسيد است.خواص درماني اين آب در دستگاه گوارش، كبد لوزالمعده و روده است.همچنين آب اين چشمه براي تنظيم كلسترول و اسيد اوريك نيز موثر است. آب چشمه مزه مطبوعي دارد و بي بو و بيرنگ است.
چشمه آب معدني البرز – آبعلي در 60 كيلومتري شمال شرق تهران در دهكده آبعلي و در كنارجاده تهران – آمل از زمين مي جوشد.سومين چشمه آب آهن نام دارد كه در حدود 300 – 200 متري چشمه آبعلي است و آب آن از چشمه كوچكي بيرون مي ريزد و پس ازچند متر وارد رودخانه مي شود.
معصومه ديودار – روزنامه كارگزاران