حسين نوروزي، استاد خوشنويسي:
نستعليق عروس خط‌هاي دنيا است
قرآني را كه در طول 10 سال اب خط نستعليق نوشته است بزودي چاپ مي شود. پيرمرد با اينكه سني از او گذشته ولي هنوز به هنرش عشق مي ورزد. صداقتش برايمان بسيار جالب بود وقتي مي گفت : 2 سال هم براي شاه خطاطي كرده ام.
پسر 22 ساله اش را به دليل حمله قلبي از دست داده و اين حادثه پربه شديدي به استاد حسين نوروزي وارد كرده است. خودش مي گويد به لطف خدا و عشق به كارم زنده مانده ام.
- استاد شما خوشنويسي را از كجا شروع كرديد؟
من از 12 سالگي به خط و نقاشي با هم علاقمند شدم و هر دو را با هم شروع كردم. ولي پس از 18 سالگي بيشتر به خط گرايش پيدا كردم.
هيچكس، خودم خودم را تشويق مي كردم.
- اولين استاد خوشنويسي شما چه كسي بود؟
استاد علي شاه ميري در مدرسه اسدآبادي. آن موقع كلاس هفت بودم وخط يكي ازدرسها ما بود.
- در بين اساتيدتان كداميك شما را بيشتر تحت تاثير قرار داد؟
سال 1345 با استاد حسين ميرخاني و برادرشان استاد حسين ميرخاني آشنا شدم.ولي آن كسي كه بيشتر مرا تحت تاثير قرار داد استاد غلامحسين اميرخاني بوده كه خط ايشان برايم بسيار دلنشين است.
- براي آموزش خط از چه روشي استفاده مي كنيد؟
هر كسي كه پيش من مي آيد ابتدا مي گويم كه يك خط برايم بنويس و براساس آن متوجه مي شوم كه او بايد از چه مرحله اي شروع كند. برخي بايد ازابتدا شروع كنندو بعضي ها كمي جلوترند و سابقه قبلي داشته اند.
- در ميان خط هاي نستعليق و شكسته وثلث و نسخ كداميك را بيشتر دوست داريد؟
تخصص من نستعليق است و به نظر من نستعليق عروس خط هاي دنياست و بعد از آن خط شكسته نستعليق هم زيباست. البته خط نستعليق نوشتنش بسيار مشكل است و آدم بايد مجنون باشد. نستعليق آدم را پير مي كند.
- به نظر شما معنويت چقدر بر اثر يك هنرمند موثر است؟
اين خيلي واضح است. اصولا خط روح دارد كه حتي رواياتي هم درباره خط داريم. خط يك هنر قدسي است.شما بعضي خطها را مي بينيد كه ممكن است از نظر فني زياد جالب نباشد ولي شما را جذب مي كند و با خودش مي برد. اين نيرويي است كه در نويسنده اش وجود داشته؛ چون اساتيد ما در قديم هيچكدام بدون وضو خط نمي نوشتند.
- استاد شنيده ايم كه يك جلد قرآن كريم را با خط نستعليق نوشته ايد. اين قرآن را از كسي شروع كرديد؟
حدودا از 10 سال پيش شروع كردم و روز تولد حضرت زهرا (س) در سال 83 به اتمام رسيد.
- چه انگيزه اي موجب شد كه شما به نوشتن قرآن شروع كنيد؟
من اولين بار سال 66 ديوان حافظ را نوشتم. بعد آن را يك ناشري خريد و چاپ كرد.بعد از آن غزليات عراقي را نوشتم و پس ازآن به دلم افتاد كه قرآن را بنويسم. تقريبا حدود 200 صفحه نوشته بودم كه با آيت الله جوادي آملي كه مي آمدند احمدآباد آشنا شدم وايشان گفتند: چرا تمامش نمي كني؟ ايشان پيگيري كردند و منزل ما مي آمدند و كار را مي ديدند و تشويق مي كردند. تشويق هاي ايشان باعث شد من كار را جدي دنبال كنم واميدواريم كه خود ايشان هم آن را چاپ كنند.
- نظرتان درباره خط معلي چيست؟
درباره معلي كه آقاي عجمي آن را ابداع كرده اند بايد بگويم يقينا اين خط به ايشان الهام شده است. درست است كه از خط ثلث هم بهره برده ولي اين رقص قلم و دلنشيني اين خط عادي نيست. البته به نظر من اين خط تزئيني و تيتري است چون خواندنش ساده نيست وبراي متن طولاني نوشتن شايد مناسب نباشد.
- اگر موافق باشيد برگرديم به دوران نوجواني و جواني شما.
من دوره نوجواني ام را در تهران گذراندم. پدر و مادرم احمد آبادي بودند ولي من تا 11 سالگي دماوند را نديده بودم. دردوران جواني سه سال هم خطاط شاه بودم و حكم ارتشي ها را مي نوشتم ولي نتوانستم تحمل كنم و با زور و اصرار فراوان استعفا دادم و ازآن دم ودستگاه خارج شدم.
در حال حاضر حدود 35 سال است كه با انجمن خوشنويسان همكاري مي كنم و حالا هم هفته اي يك روز مي روم آنجا وتدريس مي كنم و البته در مجتمع كوثر هم درخدمت جوان هاي دماوندي هستم و اين كار براي من ارزش معنوي دارد.
- استاد تحصيلات شما چقدر است؟
كم، فوق ديپلم قضايي هستم و دو سال هم در دفاتر ثبت كار كردم ولي نتوانستم با آنها ادامه بدهم چون فضاي خيلي بدي در آن ادارات حاكم بود كه من بريدم و ديگر هم سراغ شغل اداري نرفتم و اين كاره نبودم.
- يك خاطره ازدوران جواني تان بگوييد.
كلاس چهارم ابتدايي يك خانمي معلم ما بود. او با گچ روي تخته مي نوشت و ما از روي آن مي نوشتيم. يك روز بعد ازا ينكه خانم معلم روي تحته سرمشق داد، من به بغل دستي ام گفتم من بهتر از او مي نويسم. بغل دستي ام نامردي نكرد و گفت: خانم اين مي گويد كه بهتر از شما مي نويسد. معلم گفت: بلند شو و بيا و بنويس. گفتم: ببخشيد. گفت: نه ، بيا بنويس. من رفتم و نوشتم و بهتر درآمد و بچه ها خانم معلم را هو كردند. او هم از روي لج من را كتك زد و از كلاس بيرون كرد.
- با كداميك از هنرمندان ارتباط داريد؟
با خيلي ها. غير از خطاطان با كساني مثل آقاي جمشيد مشايخي و برخي از اهالي موسيقي ارتباط دارم. چون خودم هم كمي اهل موسيقي هستم.
- استاد راز موفقيت شما چه بود؟
يكي عشق به كار وديگري پشتكار و صبر. هنر يعني صبر و شكيبايي و نيز پشتكار مي خواهد.
- زيباترين شعري كه نوشته ايد؟
روي سنگ قبر پسرم نوشتم:
آرام جان خسته و تاب تني هنوز / رفتي ز ديده ليك به جان مني هنوز
گر نيستي چون من به اميد لقاي دوست / اي شمع شب گذشته چرا روشني هنوز
در برابر قرآني كه در طول 10 سال نوشته ايد چه چيزي از خدا مي خواهيد؟
از خدا مي خواهم كه لغزشهاي جواني ام را ببخشد.
- درباره موانع رشد هنر درمنطقه نظرتان چيست؟
اولا من بايد از آقاي آقايي رياست اداره ارشاد تشكر كنم كه شرايط نسبتا خوبي را فراهم آورده اند. ثانيا توصيه مي كنم اگر كسي دنبال فراگيري خط است ،اين راه سخت است و صبوري زيادي مي خواهد. راه سختي است ولي ميوه شيريني دارد.
ثالثا دانشگاهها هم مي توانند قدم هاي خوبي در پيشرفت هنردرمنطقه بردارند و من همين جا اعلام آمادگي مي كنم كه هر گونه همكاري را با دانشگاهها انجام خواهم داد.
- اولين چيزي كه با شنيدن اين كلمات به ذهنتان مي آيد بگوييد.
تكنولوژي: غول
نستعليق: عشق
امام علي (ع): چگونه توصيفش كنم
حافظ: صفا
دماوند: بهشت
امام حسين (ع): فداكاري
ايران: قالب وجودي من
شجريان: خيلي ظريف
سياست: پليدي
آب: چراغ
حسين نوروزي: شرمنده ام